ಬಿಡದಿ ಔಟ್, ಈ ಎರಡು ಸ್ಥಳಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ, ಜಟಾಪಟಿ!

 ವಕ್ಫ್ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ, 2025: ಕಾಯ್ದೆ vs ಮಸೂದೆ ಕುರಿತು ಒಂದು ಅವಲೋಕನ

(ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ)

ಪರಿಚಯ

ವಕ್ಫ್ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ-2025, ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು 1995 ರ ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಇವುಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತವೆ:

ಹಿಂದಿನ ಕಾಯಿದೆಯ ನ್ಯೂನತೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕಾಯಿದೆಯ ಮರುನಾಮಕರಣದಂತಹ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು.

ವಕ್ಫ್‌ನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವುದು

ನೋಂದಣಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದು

ವಕ್ಫ್ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು

ಮುಸಲ್ಮಾನ್ ವಕ್ಫ್ (ರದ್ದತಿ) ಮಸೂದೆ, 2025, ಆಧುನಿಕ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿರದ ಹಳೆಯ ಮುಸಲ್ಮಾನ್ ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆ, 1923 ಅನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರದ್ದತಿಯು:

1995 ರ ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಏಕರೂಪದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ವಕ್ಫ್ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಮತ್ತು ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ.

ಹಳೆಯ ಕಾನೂನಿನಿಂದ ಉಂಟಾದ ಗೊಂದಲ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಮುಖ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು:

ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗದಿರುವಿಕೆ

"ಒಮ್ಮೆ ವಕ್ಫ್ ಆಗಿದ್ದರೆ, ಯಾವಾಗಲೂ ವಕ್ಫ್ ಆಗಿಯೇ ಇರುತ್ತದೆ" ಎಂಬ ತತ್ವವು ಬೆಟ್ ದ್ವಾರಕಾದ ದ್ವೀಪಗಳ ಮೇಲಿನ ಹಕ್ಕುಗಳಂತಹ ವಿವಾದಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಸಹ ಗೊಂದಲಮಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿವೆ.

ಕಾನೂನು ವಿವಾದಗಳು ಮತ್ತು ಕಳಪೆ ನಿರ್ವಹಣೆ: 1995 ರ ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆ ಮತ್ತು ಅದರ 2013 ರ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿಲ್ಲ. ಇದರಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ಸಮಸ್ಯೆಗಳು:

ವಕ್ಫ್ ಭೂಮಿಯ ಅಕ್ರಮ ಒತ್ತುವರಿ

ದುರುಪಯೋಗ ಮತ್ತು ಮಾಲೀಕತ್ವದ ವಿವಾದಗಳು

ಆಸ್ತಿ ನೋಂದಣಿ ಮತ್ತು ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಳಂಬ

ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ದೂರುಗಳು

ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಇಲ್ಲ

ವಕ್ಫ್ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಇದು ವಕ್ಫ್ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಮತ್ತು ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಗಳ ಅಪೂರ್ಣ ಸಮೀಕ್ಷೆ

ಸರ್ವೇ ಆಯುಕ್ತರ ಕೆಲಸ ಕಳಪೆಯಾಗಿದ್ದು, ವಿಳಂಬಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಖಂಡದಂತಹ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು ಇನ್ನೂ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿಲ್ಲ.

ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, 2014 ರಲ್ಲಿ ಆದೇಶಿಸಲಾದ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಇನ್ನೂ ಬಾಕಿ ಇದೆ.

ತಜ್ಞತೆಯ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಕಂದಾಯ ಇಲಾಖೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಳಪೆ ಸಮನ್ವಯವು ನೋಂದಣಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನಿಧಾನಗೊಳಿಸಿದೆ.

ವಕ್ಫ್ ಕಾನೂನುಗಳ ದುರುಪಯೋಗ

ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳು ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ, ಇದು ಸಮುದಾಯ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 40 ಅನ್ನು ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಗಳೆಂದು ಘೋಷಿಸಲು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಕಾನೂನು ಹೋರಾಟಗಳು ಮತ್ತು ಅಶಾಂತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 30 ರಾಜ್ಯಗಳು/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಸೆಕ್ಷನ್ 40 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 515 ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ವಕ್ಫ್ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾದ 8 ರಾಜ್ಯಗಳು ಮಾತ್ರ ಡೇಟಾವನ್ನು ನೀಡಿವೆ.

ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆಯ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸಿಂಧುತ್ವ

ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆ ಒಂದು ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇತರ ಧರ್ಮಗಳಿಗೆ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಕಾನೂನು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲ.

ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕವಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ದೆಹಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ ನಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವಂತೆ ದೆಹಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಕೇಳಿದೆ.

ವಕ್ಫ್ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ, 2024 ರ ಪ್ರಮುಖ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು

 ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆ, 1995 ವಕ್ಫ್ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ, 2025    

ಕಾಯ್ದೆಯ ಹೆಸರು ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆ, 1995 ಏಕೀಕೃತ ವಕ್ಫ್ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಸಬಲೀಕರಣ, ದಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾಯ್ದೆ, 2025.    

ವಕ್ಫ್ ರಚನೆ ವಕ್ಫ್ ಅನ್ನು ಘೋಷಣೆ, ಬಳಕೆದಾರ ಅಥವಾ ದತ್ತಿ (ವಕ್ಫ್-ಅಲಾಲ್-ಔಲಾದ್) ಮೂಲಕ ರಚಿಸಬಹುದು. ಬಳಕೆದಾರರ ವಕ್ಫ್ ಅನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಘೋಷಣೆ ಅಥವಾ ದತ್ತಿ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರ ರಚನೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ದಾನಿಗಳು ಕನಿಷ್ಠ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮುಸ್ಲಿಂ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿಯ ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು.

ವಕ್ಫ್-ಅಲಾಲ್-ಔಲಾದ್ ಮಹಿಳಾ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಪಿತ್ರಾರ್ಜಿತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುವಂತಿಲ್ಲ.    

ವಕ್ಫ್ ಆಗಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ತಿ ಸ್ಪಷ್ಟ ನಿಬಂಧನೆ ಇಲ್ಲ ವಕ್ಫ್ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾದ ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ತಿಯು ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಯಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಮಾಲೀಕತ್ವದ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಕಲೆಕ್ಟರ್ ಪರಿಹರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅವರು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ವರದಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ.    

ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಅಧಿಕಾರ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗೆ ಈ ಹಿಂದೆ ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ, ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವಿತ್ತು. ನಿಬಂಧನೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗಿದೆ.    

ವಕ್ಫ್ ಸಮೀಕ್ಷೆ ವಕ್ಫ್ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ಸರ್ವೇ ಆಯುಕ್ತರು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಆಯುಕ್ತರನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಕಂದಾಯ ಕಾನೂನುಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ಮತ್ತು ಬಾಕಿ ಇರುವ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಆದೇಶಿಸಲು ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ.    

ಕೇಂದ್ರ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಯ ಸಂರಚನೆ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಲು ಕೇಂದ್ರ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು.

ಕನಿಷ್ಠ ಇಬ್ಬರು ಮಹಿಳಾ ಸದಸ್ಯರು ಸೇರಿದಂತೆ ಕೇಂದ್ರ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಸದಸ್ಯರು ಮುಸ್ಲಿಮರಾಗಿರಬೇಕು. ಇಬ್ಬರು ಸದಸ್ಯರು ಮುಸ್ಲಿಮೇತರರಾಗಿರಬೇಕು.

ಸಂಸದರು, ಮಾಜಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಮತ್ತು ಕಾಯ್ದೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಮಂಡಳಿಗೆ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಗಣ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮುಸ್ಲಿಮರಾಗಿರಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ.

ಈ ಕೆಳಗಿನ ಸದಸ್ಯರು ಮುಸ್ಲಿಮರಾಗಿರಬೇಕು: ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಂಘಟನೆಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು, ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕಾನೂನಿನ ವಿದ್ವಾಂಸರು, ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು

ಮುಸ್ಲಿಂ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಸದಸ್ಯರು ಮಹಿಳೆಯರಾಗಿರಬೇಕು    

ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳ ಸಂರಚನೆ 1. ಮುಸ್ಲಿಂ ಎಲೆಕ್ರೋಲೇಟ್‌ ಕಾಲೇಜ್‌ ಗಳಿಂದ ತಲಾ ಇಬ್ಬರು ಸದಸ್ಯರ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ: (i) ಸಂಸದರು, (ii) ವಿಧಾನಸಭಾ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ವಿಧಾನಪರಿಷತ್‌ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು (iii) ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮಂಡಳಿಗೆ ಬಾರ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಸದಸ್ಯರು.

2. ಕನಿಷ್ಠ ಇಬ್ಬರು ಸದಸ್ಯರು ಮಹಿಳೆಯರಾಗಿರಬೇಕು. ಈ ಮಸೂದೆಯು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರತಿ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿಂದ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಮಂಡಳಿಗೆ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಲು ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅವರು ಮುಸ್ಲಿಮರಾಗಿರಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಮಂಡಳಿಯು ಈ ಕೆಳಗಿನವರನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಎಂದು ಅದು ಹೇಳುತ್ತದೆ:

ಇಬ್ಬರು ಮುಸ್ಲಿಮೇತರ ಸದಸ್ಯರು

ಶಿಯಾಗಳು, ಸುನ್ನಿಗಳು ಮತ್ತು ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ ಮುಸ್ಲಿಮರಿಂದ ಕನಿಷ್ಠ ಒಬ್ಬ ಸದಸ್ಯರು

ಬೊಹ್ರಾ ಮತ್ತು ಅಘಾಖಾನಿ ಸಮುದಾಯಗಳಿಂದ (ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ವಕ್ಫ್ ಇದ್ದರೆ) ತಲಾ ಒಬ್ಬ ಸದಸ್ಯರು

ಇಬ್ಬರು ಮುಸ್ಲಿಂ ಸದಸ್ಯರು ಮಹಿಳೆಯರಾಗಿರಬೇಕು    

ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ ಸಂರಚನೆ ವಕ್ಫ್ ವಿವಾದಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳು, ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು (ವರ್ಗ-1, ಜಿಲ್ಲಾ, ಸೆಷನ್ಸ್ ಅಥವಾ ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು) ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ:

i. ರಾಜ್ಯ ಅಧಿಕಾರಿ (ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಶ್ರೇಣಿ)

ii. ಮುಸ್ಲಿಂ ಕಾನೂನು ತಜ್ಞರು ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ಮುಸ್ಲಿಂ ಕಾನೂನು ತಜ್ಞರನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬದಲಿಗೆ ಇವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ:

ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಥವಾ ಮಾಜಿ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ

ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಥವಾ ಮಾಜಿ ಜಂಟಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ    

ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ ಆದೇಶಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ತೀರ್ಮಾನವೇ ಅಂತಿಮ ಮತ್ತು ಅದರ ನಿರ್ಧಾರಗಳ ವಿರುದ್ಧ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ.

ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ ಗಳು ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು. ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ನಿರ್ಧಾರಗಳಿಗೆ ಅಂತಿಮತೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಮಸೂದೆಯು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುತ್ತದೆ.

90 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ ಗೆ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.    

ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕಾರಗಳು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಕ್ಫ್ ಖಾತೆಗಳ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರ ಪರಿಶೋಧನೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಈ ಮಸೂದೆಯು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ನೋಂದಣಿ, ವಕ್ಫ್ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರಗಳ ಪ್ರಕಟಣೆ ಮತ್ತು ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳ ಕಾರ್ಯುಕಲಾಪಗಳ ಪ್ರಕಟಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಸಿಎಜಿ (ಕಂಪ್ಟ್ರೋಲರ್ ಮತ್ತು ಆಡಿಟರ್ ಜನರಲ್) ಅಥವಾ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ ಅಧಿಕಾರಿಯಿಂದ ಇವುಗಳನ್ನು ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನೆ ಮಾಡಿಸಲು ಮಸೂದೆಯು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ.    

ಪಂಗಡಗಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳು ರಾಜ್ಯದ ಎಲ್ಲಾ ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಗಳು ಅಥವಾ ವಕ್ಫ್ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಶಿಯಾ ವಕ್ಫ್ ಶೇ.15 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೆ ಸುನ್ನಿ ಮತ್ತು ಶಿಯಾ ಪಂಗಡಗಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳು ಶಿಯಾ ಮತ್ತು ಸುನ್ನಿ ಪಂಗಡಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಬೊಹ್ರಾ ಮತ್ತು ಅಘಾಖಾನಿ ಪಂಗಡಗಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.  

ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮೇತರ ಸದಸ್ಯರ ಸೇರ್ಪಡೆ

ವಕ್ಫ್ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ, 2025, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಆಡಳಿತ, ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಮತ್ತು ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮಹತ್ವದ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತದೆ. ದೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ಇರುವ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯ ಕೊರತೆಯಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಮಸೂದೆಯು ಹೆಚ್ಚು ರಚನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ರಚಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ವಕ್ಫ್ ರಚನೆಯನ್ನು ಮರು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವುದು, ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ನೋಂದಣಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದು, ಸರ್ಕಾರಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸುವುದು, ಮುಸ್ಲಿಮೇತರ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ವಕ್ಫ್-ಸಂಬಂಧಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದು ಸೇರಿವೆ. ಈ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಆಧುನೀಕರಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿವೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು:

ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ

ವಕ್ಫ್ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ, 2024

https://pib.gov.in/PressNoteDetails.aspx?NoteId=152139&reg=3&lang=1

https://www.indiacode.nic.in/bitstream/123456789/18918/1/the_waqf_act_1995.pdf